Kontrole w Małopolsce: na jakie branże uważać w okresie świątecznym

Władze przeprowadzają kontrole w celu zapewnienia zgodności z prawem pracy i przepisami bezpieczeństwa, zwłaszcza w branżach, które przyciągają wielu pracowników sezonowych. Przyjrzyjmy się najczęściej kontrolowanym branżom i najczęstszym naruszeniom wykrywanym przez inspektorów.

Kontrole w Małopolsce: liczne naruszenia w sektorze usług w okresie świątecznym

W okresie przedświątecznym Okręgowy Inspektorat Pracy w Krakowie przeprowadził kontrole w 122 organizacjach z sektora usług, w tym w restauracjach, hotelach i innych przedsiębiorstwach. Kontrole miały na celu wykrycie naruszeń w zakresie zatrudnienia i ochrony pracy, w szczególności w odniesieniu do obywateli polskich i cudzoziemców.

Inspektorzy pracy stwierdzili naruszenia u stu pracowników na 2639 skontrolowanych, w tym u 28 młodocianych. Wskazuje to na wysoki poziom nieprzestrzegania prawa pracy w tych sektorach, szczególnie w szczycie sezonu wakacyjnego, kiedy firmy zatrudniają wielu pracowników sezonowych.

Popularność pracy sezonowej rośnie w bardzo szybkim tempie. Wśród tych pracowników tradycyjnie znajduje się wielu młodych ludzi. Wielu z nich decyduje się na przerwę od różnych rozrywek, takich jak kasyn z free spinami lub gry wideo, aby spędzić kilka miesięcy na zarabianiu pieniędzy. Jak jednak pokazuje praktyka, osoby te mają dość słabe rozeznanie w przysługujących im prawach.

Anna Majerek, rzeczniczka prasowa Okręgowego Inspektoratu Pracy w Krakowie, podkreśla, że pracownicy tymczasowi mają takie same prawa do godnych warunków pracy jak pracownicy zatrudnieni na stałe. Pracodawcy są zobowiązani do przestrzegania przepisów prawa pracy oraz zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy wszystkim swoim pracownikom, niezależnie od ich statusu zatrudnienia.

W związku z tym pracownicy sezonowi mają prawo do

• godziwego wynagrodzenia i innych świadczeń
• bezpiecznych i higienicznych warunków pracy
• świadczeń pracowniczych i socjalnych, takich jak urlop i zwolnienie chorobowe;
• ochrony przed dyskryminacją i wyzyskiem.

Niewypłacanie wynagrodzeń i naruszanie zasad bezpieczeństwa w miejscu pracy to częste naruszenia w sezonie wakacyjnym

Analiza skarg otrzymanych przez Okręgowy Inspektorat Pracy w sezonie wakacyjnym 2023 r. wykazała, że najczęstszymi naruszeniami były

• niewypłacanie wynagrodzenia za wykonaną pracę;
• nieopłacanie składek na fundusz ubezpieczeń społecznych (ZUS);
• nielegalne stosowanie umów zlecenia zamiast umów o pracę;
• brak wstępnego szkolenia w zakresie ochrony pracy
• nieprzeprowadzanie badań lekarskich.

Konsekwencje naruszeń

W wyniku naruszeń stwierdzonych podczas kontroli w okresie czerwiec-wrzesień 2023 r:

• wydano 23 nakazy wobec 27 pracowników oraz 169 wezwań do stawiennictwa wobec 174 pracowników;
• przymusowe ściągnięcie niewypłaconych wynagrodzeń na łączną kwotę ponad 11 000 zł wobec 12 pracowników;
• nałożono 22 mandaty karne na łączną kwotę 27 500 zł;
• 7 środków wychowawczych i jeden wniosek o ukaranie do sądu rejonowego.

Jednocześnie rzeczniczka przypomniała, że Państwowa Inspekcja Pracy w Krakowie prowadzi specjalne szkolenia oraz udziela wsparcia prawnego młodocianym i pracownikom cudzoziemskim. Celem takich działań prewencyjnych jest zapoznanie ludzi z ich prawami pracowniczymi i ostrzeżenie ich przed możliwymi zagrożeniami na rynku pracy.

Dla przypomnienia, wcześniej eksperci przedstawili listę zawodów, na które obecnie jest zapotrzebowanie, a w przyszłości będzie jeszcze większe.