Styczeń chłodny - letni czas płodny

Zima - okres spoczynku roślin. W tym okresie w przyrodzie nie spotykamy żadnych kwitnących roślin. Jedynie pod olchami, na białym śniegu możemy zauważyć czarne punkciki. To nasiona olchy, które obficie wysiewają się po pierwszych mrozach. Są dowodem na minimalną działalność uśpionej przyrody. 

Nazwa stycznia podobnie jak pozostałych miesięcy (z wyjątkiem marca i maja) pochodzi od charakterystycznych zjawisk przyrodniczych czy też rytmu wykonywanych w tym czasie prac gospodarskich.

Polska nazwa tego miesiąca - styczeń - wywodzi się od słowa “tyka”. W tym czasie gospodarze przygotowywali tyki, tyczki do podpierania roślin. Może się również wywodzić od słowa “styk”. A to z uwagi na to, że miesiąc występuje na przełomie roku. Odchodzący stary rok “styka się” z rokiem nowym, przychodzącym. W staropolskim języku spotykamy również inne nazwy tego miesiąca - godnik, tyczeń czy też ledzeń. Ta ostatnia nazwa pochodzi od czeskiego led co w tym języku oznacza lód, miesiąc lodu.

W starożytnym Rzymie miesiąc ten został nazwany na cześć Janusa. Janus dla Rzymian był jednym z najważniejszych bóstw. Był bogiem wszelkich początków, a również opiekunem drzwi i bram, przejść i mostów. Był również patronem umów i układów sojuszniczych. Wizerunek Janusa to postać z dwiema twarzami. Jedna patrzy w przeszłość, druga w przyszłość. Co ciekawe w starożytnym Rzymie w czasie wojny bramy świątyni Janusa stały otworem. Natomiast w czasie pokoju były zamknięte.

Większość języków europejskich “zapożyczyła” nazwę pierwszego miesiąca roku od łacińskiej nazwy - lanuaris pochodzącej od boga początków, Janusa.

Z miesiącem styczniem związanych jest wiele przysłów i powiedzeń.

• Gdy w styczniu deszcz leje, robi złe nadzieje.
• Jeśli styczeń zachlapany, to lipiec zapłakany; a kiedy w styczniu lato, w lecie zima za to.
• Kiedy styczeń najostrzejszy, to roczek najpłodniejszy.
• Po styczniu jasnym i białym będą w lipcu upały.

Kilka ważnych wydarzeń związanych ze styczniem:

• 2 stycznia 1839 roku Francuz Louis Daguerre zrobił pierwsze zdjęcie Księżyca
• 7 stycznia w kościele prawosławnym obchodzone jest Boże Narodzenie.
• 10 stycznia 1863 roku, w Londynie otwarto pierwszą na świecie linię metra. Wagony były ciągnięte przez lokomotywy parowe.
• 15 stycznia to dzień powstania Wikipedii.
• 18 stycznia to dzień Kubusia Puchatka. Jego twórca A. A. Milne urodził się właśnie tego dnia.
• 20 stycznia 1895 roku po raz pierwszy promieniami rentgenowskimi prześwietlono  złamaną rękę. Milowy krok chirurgii białej.