Podsumowano letni sezon turystyczny w Krakowie i Małopolsce

Małopolska jest najbardziej atrakcyjnym regionem turystycznym w Polsce. Należy do liderów w zakresie ilości obiektów hotelarskich, kwalifikowanych przewodników turystycznych oraz zajmuje drugie miejsce w Polsce pod względem prowadzących działalność gospodarczą w regionie organizatorów turystyki. To wszystko generuje wpływy do gospodarki regionalnej i sprawia, że turystyka jest jedną ze strategicznych gałęzi rozwoju regionalnego. W ubiegłym - 2022 roku, wpływy Małopolski z turystyki wyniosły nieco ponad 11 miliardów złotych, natomiast na podstawie obecnych danych szacować należy, że w tym roku przekroczone zostaną wpływy z rekordowego 2019 roku, kiedy wyniosły 15 miliardów. Oznacza to, że w tym roku do kieszeni małopolskich firm, samorządów i Małopolan trafi dodatkowo ponad cztery miliardy złotych. Na rozwój turystyki wpływa wiele czynników. Dominują walory przyrodnicze i kulturowe, rozwinięta infrastruktura turystyczna i komunikacyjna, ale również coraz większe znaczenia osiąga postęp cywilizacyjny i rozwój społeczny danego regionu czy ośrodka turystycznego. Turystyka zrównoważona, w której współdziałanie mieszkańców i turystów odbywa się za obopólnym porozumieniem i poszanowaniem regionalnej kultury i ochrony przyrody, staje się ideą nadrzędną współczesnej gospodarki turystycznej. 

Podsumowując letni sezon turystyczny w Krakowie i Małopolsce, należy odnotować spektakularne wzrosty w ruchu turystycznym, szczególnie z zagranicy. W okresie wakacyjnym zanotowano 174% wzrost turystów zagranicznych w porównaniu do okresu wakacyjnego w roku 2022 – z 128 tys. do 352 tys. W samym sierpniu liczba turystów zagranicznych (bez Ukraińców) wzrosła o 198% w porównaniu do sierpnia 2022 – z blisko 63 tys. do 187 tys. Porównując miesiąc do miesiąca, łączna liczba odwiedzających wzrosła w sierpniu 2023 w stosunku do sierpnia ubiegłego roku o 7%. Liczba turystów krajowych (bez mieszkańców woj. małopolskiego) wzrosła w sierpniu 2023 o 3% w porównaniu do sierpnia 2022 – z 1,63 mln do 1,68 mln. W przypadku turystyki krajowej notowany jest natomiast stabilny ruch turystycznych na poziomie 3,4 mln w porównaniu do podobnego okresu w roku poprzednim. Porównując wakacyjne miesiące w 2023 roku należy odnotować, że w sierpniu 2023 liczba odwiedzających region wzrosła o 24% w porównaniu do lipca 2023. Liczba turystów zagranicznych (bez Ukraińców) wzrosła w sierpniu 2023 o 13% w porównaniu do lipca 2023 – z 166 tys. do blisko 187 tys. Jeszcze większy wzrost, na poziomie 36%, zanotowano wśród turystów krajowych (bez mieszkańców woj. małopolskiego) w porównaniu do lipca 2023 – z blisko 1,23 mln do 1,68 mln. Podobnie jak w lipcu, tak i w sierpniu br. najczęściej odwiedzali Małopolskę turyści z Niemiec, USA, Wielkiej Brytanii, Słowacji, Izraela, a wśród podróży krajowych przeważali turyści z województw: mazowieckiego, śląskiego, małopolskiego, podkarpackiego i dolnośląskiego. W porównaniu do lipca br., w sierpniu zmianie uległ czas pobytu turystów zagranicznych; odnotować należy zdecydowaną przewagę wizyt jednodniowych i 5-8 dniowych, kosztem 3-4 dniowych. [Dane pochodzą z hurtowni danych teleinformatycznych firmy Selectiv tzw. zbiór big data]. Wysokie wzrosty i następującą z każdym miesiącem odbudowę ruchu turystycznego z zagranicy potwierdzają dane pochodzące z Bazy Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Należy zauważyć, że w kwietniu 2023 roku nastąpił wzrost turystów zagranicznych (łącznie z Ukraińcami) na poziomie 55% w stosunku do kwietnia 2019 roku. Wysokie wzrosty potwierdzają też dane za lipiec 2023, kiedy ruch turystyczny z zagranicy (łącznie z Ukraińcami) osiągnął 98% poziomu z lipca 2019 roku. Małopolska umacnia się na pozycji krajowego lidera, o czym świadczy fakt, że w lipcu br. przyjęła 22% ogółu turystów, którzy odwiedzają Polskę. Dane firmy Selectiv oraz Głównego Urzędu Statystycznego wskazują, że w nadchodzących miesiącach będą osiągane kolejne historyczne rekordy w stosunku do danych z 2019 roku. 

Należy też zwrócić uwagę na dynamiczny wzrost ruchu turystycznego w Krakowie, który jest wyraźnie zauważalny od początku tegorocznych wakacji. Dane pochodzące z hurtowni danych teleinformatycznych firmy Selectiv pokazują, że tylko w czerwcu liczba turystów zagranicznych odwiedzających Kraków wzrosła o 25% w stosunku do zeszłego roku, w lipcu wzrost ten wyniósł aż 150%, a w kolejnym miesiącu 145%. Optymistycznie prezentują się też statystyki dotyczące turystów krajowych. W czerwcu, lipcu i sierpniu zanotowano wzrost odpowiednio o 37%, 28% i 42%. To sprawia, że historyczne centrum Krakowa ponownie tętni życiem niemal przez całą dobę. Podsumowując najnowsze statystyki ruchu turystycznego w Małopolsce i Krakowie warto wspomnieć, że unikatowość miasta i regionu zaczynają dostrzegać turyści z Półwyspu Arabskiego. Kraków i Małopolskę wyróżnia wysoka jakość usług turystycznych oraz gościnność i przyjazna atmosfera. Wartości te zostały docenione przez gości z Półwyspu Arabskiego. Odwiedzający zauważają dbałość o pielęgnowanie tradycji i kultury, tego co lokalne i wyjątkowe. Istotnym atutem zachęcającym do przyjazdu jest też poczucie bezpieczeństwa, ponadto preferują oni dłuższe, ponad tygodniowe pobyty.

Kończący się sezon lato 2023 na krakowskim lotnisku pokazuje skalę i dynamikę odbudowującej się siatki połączeń. 28 września w Kraków Airport obsłużono 7-milionowego pasażera. W historii krakowskiego lotniska to już trzeci raz, kiedy udało się osiągnąć taki wynik. Pozwala to szacować, że w 2023 r. istnieje realna szansa, że jako pierwszy port regionalny w Polsce – obsłuży w tym roku 9 milionów podróżnych. W tym sezonie krakowskie lotnisko świadczy ponad 150 regularnych połączeń, w tym 7 krajowych, w większości oferowanych przez PLL LOT. Bydgoszcz, Gdańsk, Olsztyn, Poznań, Szczecin, Warszawa, Zielona Góra mają dzisiaj wygodne i szybkie połączenie z Krakowem i Małopolską. Lato 2023 to dla lotniska niezwykle istotne osiągniecia w budowie oferty połączeń lotniczych. Przyjęta strategia rozwoju siatki połączeń Kraków Airport, uwzględniając ciągle zmieniające się otoczenie i oczekiwania klientów, pozwoliła wejście na nieobsługiwane do tej pory rynki. W gronie 23 linii lotniczych operujących z krakowskiego lotniska w wakacje pojawili się nowi przewoźnicy: Turkish Airlines, Sun Express, Air Dolomiti, Air Serbia, Pegasus Airlines. Duża popularnością wśród pasażerów cieszyły się połączenia do USA dzięki PLL LOT do Nowego Jorku i Chicago. Pasażerowie mogli udać się na wypoczynek do słonecznej Turcji, Włoch, Hiszpanii czy Czarnogóry. Wśród najchętniej wybieranych kierunków wakacyjnych były: Antalya, Rodos, Malaga, Warn, Zadar, Dubaj, Nicea, Malta, Katania. Pasażerowie oczekują bogatej oferty połączeń, sprawnej obsługi, ale także udogodnień, usług umilających podróż. W wakacje uruchomione zostały nowe punkty handlowe: można zrobić zakupy w Victoria’s Secret, zasmakować kuchni w nowej restauracji Sky Lounge, a także degustować włoskie potrawy, jednocześnie podziwiając startujące i lądujące samoloty w nowej przestrzeni Tratorri Boccone. Plan Generalny lotniska Kraków/Balice wyznacza kierunki rozwoju portu lotniczego w ciągu najbliższych dwóch dekad. Krakowskie lotnisko planuje zainwestować około 1,5 miliarda złotych w rozwój infrastruktury. Podstawą dalszej modernizacji lotniska pozostaje budowa nowej drogi startowej, która jest kluczowym elementem infrastruktury portu lotniczego. Rozwój lotniska oznacza powstanie ponad 10 tysięcy nowych bezpośrednich i pośrednich miejsc pracy oraz rozwój gospodarki Małopolski i Krakowa.

Do wzmocnienia ruchu turystycznego w Małopolsce przyczyniły się działania zapoczątkowane już w 2021 roku w ramach projektu „Małopolska – cel podróży”. Odpowiadając na potrzebę wsparcia małopolskiej branży turystycznej, Małopolska Organizacja Turystyczna we współpracy z partnerami – Województwem Małopolskim i Miastem Kraków wdrożyły intensywną kampanię promocyjną na rynkach zagranicznych i rynku polskim, która potrwa do końca bieżącego roku. W ramach projektu została przygotowana i realizowana jest kampania promocyjna o charakterze wizerunkowo-produktowym na rynkach międzynarodowych, strategicznych dla przyjazdów turystycznych do Małopolski i Krakowa. Działania objęły przede wszystkim rynek niemiecki, brytyjski, skandynawski i amerykański, a także rynek krajowy. Skupiły się przede wszystkim na kampanii w Internecie i prasie branżowej. W ramach projektu zostało zorganizowanych m.in. 13 wydarzeń typu ambient marketing oraz 8 misji gospodarczych, w ramach których 77 małopolskich przedsiębiorców spotkało się z 175 zagranicznymi przedstawicielami branży. 

Od 1 maja do końca listopada br. prowadzona jest intensywna kampania krajowa na antenach największych polskich stacji telewizyjnych: TVP, POLSAT i TVN, która zakłada ponad 6200 emisji spotów przedstawiających walory turystyczne Małopolski i Krakowa. Kampania wzmocniona jest również działaniami marketingowymi w Internecie, mediach społecznościowych oraz w serwisie vod/player, gdzie zaplanowano minimum 1 mln emisji spotów. Małopolskę wraz z jej stolicą można podziwiać w topowych programach telewizyjnych: „Pytanie na Śniadanie” na antenie TVP, gdzie do końca października zaplanowane jest 17 emisji programu. Jesteśmy obecni w dużych formatach programów TVN: „MasterChef – Wielkie Grillowanie” oraz „MasterChef”, a także w turystycznym programie „Polska na weekend”; zrealizowane zostały też 2 studia weekendowe „Dzień dobry Wakacje” oraz wejścia pogodowe do „Dzień dobry TVN”. 

Dodatkowo w czerwcu i lipcu miała miejsce głośna kampania promocyjna „Wakacyjne pociągi do Małopolski” na antenie RMF FM. W trakcie wakacji z różnych stron kraju przyjechały do Małopolski 4 składy pociągów, na pokładzie których znalazły się gwiazdy polskiej muzyki, sportowcy, influencerzy, kucharze, a przede wszystkim Polki i Polacy, którzy bilety na przejazdy pociągami zdobyli w ogólnopolskim konkursie organizowanym na antenie RMF FM (do udziału w akcji zgłosiło się łącznie 1089 osób). W ramach popularyzacji akcji wakacyjnych pociągów do Małopolski zrealizowano 59 wejść antenowych z odniesieniami do kampanii. Promocja została wzmocniona poprzez produkcję 4 wersji spotów radiowych i ich emisję na antenie RMF FM (zrealizowano 109 emisji). Dodatkowo działania promocyjne zostały wzmocnione w serwisie internetowym RMFon, gdzie wyemitowano 160 spotów, zachęcając do odwiedzenia Krakowa i odkrycia Małopolski. Wydarzenie miało też priorytetowe wsparcie w serwisach informacyjnych RMF FM; w Faktach RMF FM pojawiło się w sumie ponad 70 różnych informacji na temat akcji. Kilkanaście dodatkowych informacji pojawiło się w internetowym Radio RMF24. Oprócz tego zachęcano szerokie grono słuchaczy do zainteresowania się atrakcjami turystycznymi Małopolski w kanałach internetowych RMF FM.

Tak szerokie działania promocyjne radiowe i telewizyjne pozwalają dotrzeć z zaproszeniem do Krakowa i Małopolski do każdego mieszkańca naszego kraju oraz do turystów z zagranicy. Projekt „Małopolska – cel podróży” realizowany jest w całości z Funduszy Europejskich w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014 – 2020. Budżet kampanii to 24 mln zł, w tym: 16 mln zł przeznaczonych jest na część zagraniczną, a 8 mln zł na część krajową. 

Turystyka jest jednym z najważniejszych skarbów Małopolski. Tempo rozwoju małopolskiej turystyki we wszystkich jej obszarach jest bardzo duże. Dlatego też Samorząd Województwa wspiera i docenia przedsięwzięcia, inicjatywy, ciekawe projekty, unikatowe atrakcje, dzięki którym Małopolska jest najchętniej odwiedzanym polskim regionem. 27 września podczas II Europejskiego Kongresu Sportu i Turystyki w Zakopanym ogłoszone zostały wyniki V edycji Konkursu Turystyczne Skarby Małopolski, organizowanego przez Województwo Małopolskie w partnerstwie z Małopolską Organizację Turystyczną. Konkurs odbywał się w kilku etapach. Najpierw kandydatury zgłaszano poprzez formularz kontaktowy – mógł to zrobić każdy pod warunkiem otrzymania zgody od danego miejsca lub atrakcji. Kolejnym krokiem było głosowanie internetowe. W plebiscycie oddano prawie 16 tys. głosów, najwięcej w kategorii „Miejsce z klimatem – miejscowość lub gmina turystyczna”, gdzie nagroda była wyjątkowa – 100 000 zł, które gmina może przeznaczyć na dowolny cel, w tym także dalszy rozwój potencjału turystycznego. Laureatów i wyróżnionych wybrano w 6 kategoriach.

• W kategorii „Miejsce z klimatem – miejscowość lub gmina turystyczna”

Laureat: Gmina Sułoszowa

Wyróżnienie: Gmina Zawoja, Gmina Ryglice 

•  W kategorii „Najciekawszy szlak turystyczny” 

Laureat: Babia Góra Trails

Wyróżnienie: Małe Pieniny, Velo Przemsza

•  W kategorii „Dzieje Się! Wyjątkowe wydarzenie turystyczne”

Laureat: Babiogórska Jesień

Wyróżnienie: Ogólnopolski Spływ Kajakowy Doliną Rzeki Dłubni "Dłubnia wciąga", Małopolska Tour

•  W kategorii „Unikatowa atrakcja turystyczna”

Laureat: Krzyż w Krzeczowie

Wyróżnienie: Dom Ludowy Bukowina Tatrzańska, Pustynia Błędowska

• W kategorii „Sielskie klimaty - wypoczynek blisko natury”

Laureat: Tarninowe Wzgórze

Wyróżnienie: Schronisko PTTK Kudłacze, Domki Drewniane Sielska Dolina w Pieninach

• W kategorii „W gościnie - oferta kulinarna”

Laureat: Willa Poprad

Wyróżnienie: Karcma u Borzanka, Restauracja Chochołowy Dwór

Ta wyjątkowa oferta turystyczna sprawia, że do Małopolski i Krakowa rok rocznie przyjeżdżają rzesze turystów. W ostatnich latach można też zaobserwować coraz większe zainteresowanie wypoczynkiem powiązanym z aktywnością fizyczną oraz dziedzictwem kulinarnym. Kraków i jego oferta kulinarna zostały szczególnie docenione, ponieważ w tegorocznej edycji przewodnika Michelin aż 18 z 49 wyróżnionych restauracji znajduje się właśnie w Krakowie, a wśród nich pierwsza w historii polska restauracja, która otrzymała aż dwie gwiazdki Michelin. Do Krakowa i Małopolski przyciągają spektakularne wydarzenia sportowe; chociażby tegoroczne III Igrzyska Europejskie Kraków-Małopolska pokazały, że promocja poprzez sport daje wymierne korzyści. Wydarzenie organizowane na przełomie czerwca i lipca w Krakowie i Małopolsce – III Igrzyska Europejskie 2023 wygrało plebiscyt Polska Press Giganci Sportu 2023, w kategorii Gigantyczne wydarzenie. Rywalizacja toczyła się w 29 dyscyplinach na 25 obiektach. Była to największa impreza globu rozgrywana w 2023 roku. Reprezentacja Polski łącznie wywalczyła 50 medali.